Əsir
"Əsir" bura istiqamətləndirir.
Girov və ya əsir — müharibə və ya müəyyən hərəkətlərdə qabaqlayıcı tədbir kimi təhlükəsizlik məqsədləri üçün varlıqların və ya şəxslərin tutulması və ya saxlanmasıdır. Girov qismində tutulan varlıq və ya şəxs girov və ya əsir adlanır. İndiki müasir istifadədə, müharibələrdə deyil, hər hansı bir cinayətdə iştirak etmiş şəxsin və qrupun, işəgötürən, hüquq-mühafizə orqanları və ya hökumət orqanlarına zorla tələblərini qəbul etdirməyə və tələb yerinə yetirildikdən sonra sərbəst buraxılan şəxsə deyilir. Girov götürən şəxs məhkumlara fiziki zərər verə bilər.
İbn Əsir
Əbülhəsən Əli bin Muhamməd bin Muhamməd bin Abdurkərim əş-Şəbəbəni əl-Cəzri Əbu əl-Fəth İzzəddin və ya İzzəddin İbn əl-Əsir (12 may 1160, Cəzirət Ömər – 1233, Bağdad) — Kürd və Ərəb əsilli İslam tarixçisi.
Əbülhəsən Əli bin Məhəmməd 1160-cı ildə İraqda Cəzirət Ömərdə anadan olmuş, gəncliyi Mavsid şəhərində keçmişdir. Suriya və Fələstində təhsil almışdır. Həyatı Səlib müharibəsi illərinə təsadüf etmiş və bir çox döyüşlərin iştirakçısı olmuşdur. Misir və Suriya hakimi Səlahəddinin Əyyubinin yaxın adamı kimi bir sıra diplomatik missiyaları yerinə yetirmişdir. Bu səfərlər zamanı da gələcək əsərləri üçün külli miqdarda məlumatlar toplamışdır. Yalnız bundan sonra doğma şəhəri Mavsidə qayıdıb, əsərlərini yazmağa başlamış və bütün ərəb aləmində şöhrət qazanmışdır.
İbn əl-Əsirin "Kitab əl-lübab" əsəri 1835-ci ildə Gettingendə «Specimen al-Lobabi, sive Genealogiarum» adı altında nəşr olunmuşdur.
Ən böyük və ən qiymətli əsəri "Əl kamil fi-t tarix" (Mükəmməl tarix) qədim dövrlərdən 1231-ci ilə qədərki hadisələri əhatə edir. Bu əsərin ən qiymətli hissələri Azərbaycanla bağlı səhifələrdir.
Əsir (şəhər)
Əsir — İranın Fars ostanının Möhr şəhristanının Əsir bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 2,181 nəfər və 465 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti lurlardan ibarətdir, lur dilində danışırlar və şafi sünni müsəlmandırlar.
Əsir mübadiləsi
Əsir mübadiləsi — əsirləri – hərbi əsirlər, casuslar, girovlar və s. azad etmək üçün qarşıdurmada olan tərəflər arasında sövdələşmə. Bəzən cəsədlər mübadilənin bir hissəsi olurlar.
Cenevrə Konvensiyalarına əsasən, xəstəlik və ya əlillik səbəbindən müharibə səylərinə töhfə verə bilməyən məhbuslar öz ölkələrinə geri qaytarılmaq hüququna malikdirlər. Bu, belə təsirə məruz qalan əsirlərindən sayından asılı olmayaraq qüvvədədir. Əsir götürən dövlət həqiqi tələbi rədd edə bilməz.
1929-cu il Cenevrə Konvensiyasına əsasən, bu, 68–74-cü maddələr və əlavə mətn ilə əhatə olunur. Ən böyük mübadilə proqramlarından biri Beynəlxalq Qızıl Xaç Cəmiyyəti tərəfindən İkinci Dünya müharibəsi zamanı bu şərtlər altında həyata keçirilirmişdir. 1949-cu il Üçüncü Cenevrə Konvensiyasına əsasən, bu, 109–117-ci maddələrlə əhatə olunur.
Zamanda əsir
Zamanda əsir və ya Zaman — 2021-ci ildə çəkilmiş Amerika triller filmidir.
COVID-19 pandemiyası ilə əlaqədar olaraq müəyyən bir yubanmadan sonra, “Zamanda əsir” film 23 iyul 2021-ci ildə Universal Pictures tərəfindən ABŞ-da teatrlarda nümayişə buraxılmışdır.
== Nümayişi ==
Film ilk dəfə 23 iyul 2021-ci ildə nümayiş olunmuşdur. Filmin əvvəlcə həmin ilin fevral ayının 26-da nümayişi planlaşdırılmışdı, lakin COVID-19 pandemiyasına görə təxirə salınmışdır. Film, 21 iyul 2021-ci ildə Fransa və Belçikada efirə buraxılmışdır.
Feterston əsir düşərgəsi
Feterston əsir düşərgəsi (ing. Featherston prisoner of war camp) – İkinci dünya müharibəsi zamanı əsir düşən yapon əsgərlər üçün Yeni Zelandiyanın Feterston qəsəbəsində yaradılmış əsir düşərgəsi. Burada 800-dən yapon əsir saxlanılmışdır. Onların çoxu Cənubi Sakit okeanda əsir düşən yapon əsgərlər idi.
Əsir düşərgəsi 1943-cü ildə baş vermiş Feterston insidentinə görə tanınır. Yaponlarla mühafizəçilər arasında baş verən qarşıdurma zamanı mühafizəçilər əsirlərə atəş açmış, nəticədə, 48 yapon ölmüşdür.
Feterston əsir düşərgəsi 1942-ci ilin sentyabrında ABŞ ordusunun tələbi ilə Feterston qəsəbəsində yaradılmış və yapon əsirlər üçün nəzərdə tutulmuşdur. 1942–43-cü illərdə Yeni Zelandiya hökuməti Quadalkanaldan 868 yapon əsir qəbul etmişdir. Onlar Feterston əsir düşərgəsinə gətirilmiş və burada alaqlama, əkinçilik, mebel hazırlama kimi işlərdə işlədilmişdirlər. Bir çoxu öz taleləri ilə barışsa da, bəzi əsirlər intihar etməyə cəhd etmişdirlər.
Solovki Əsir Düşərgəsi
Solovki əsir düşərgəsi - Düşərgə 1923 cü ildə təşkil olunmuşdur. Azərbaycanın bir çox görkəmli şəxsiyyəti bura sürgün olunmuş və burda ölmüşdür. Buraya siyasi cəhətdən etibarsız, məsələn, Opal Aversky Palitsın və ya Dekabristlərə rəğbət bəsləyən Pavel Hannibal və başqaları da sürgün edilmişdi. 1718-ci ildə açılan Solovetski monastır həbsxanası təxminən 200 il mövcud oldu və 1903-cü ildə bağlandı..
Solovki xatirə daşları
Azərbaycanda repressiya qurbanlarının siyahısı (1920-1936)
Материалы к истории лагеря и тюрьмы на Соловках (1923–1939 гг.): основные события, статистика заключённых, организационная структура
История СЛОН
«СОЛОВЕЦКИЕ ЛАГЕРЯ ОСОБОГО НАЗНАЧЕНИЯ ОГПУ»: Документы ЦА ФСБ России и ГАОПДФ Архангельской области
Соловки — Энциклопедия
Списки имён соловецких заключённых
Воспоминания соловецких узников
Электронные копии газеты «Новые соловки» (орган Управления Соловецких лагерей особого назначения ОГПУ) в путеводителе РНБ «Газеты в сети и вне её»
Вечер памяти всех новомучеников и исповедников Церкви Русской. Часть 2 // Ми́ссия-ОД. 13 февраля 2014 г. (Доклад Лидии Алексеевны Головковой «Крестный путь Русской Церкви в XX веке». Часть 2.
Yeroşibu Əsir Düşərgəsi
Yeroşibu Əsir Düşərgəsi — Kiprdə mövcud olmuş əsir düşərgəsi, adanın cənub hissəsində yerləşirdi. Burada, 1974-cü ildə Yunanlar tərəfindən əsir alınan Kipr türkləri saxlanırdı. Ən az 329 adamın burada olduğu məlum idi. Bunların hamısı kişi idi və əksəriyyəti Baf ətrafında əsir götürülmüşdü.
25 sentyabr 1974-cü ildə Kipr türklərinin əlində olan 214 əsir yunan ilə dəyişdirildilər. Əsirlərdən 274 nəfər adanın terk hissəsinə, 16 nəfər cənubdakı kəndlərdə olan ailələrinin yanına getdilər. Əsirlərin 39 nəfəri isə 21 sentyabr 1974-cü il tarixində sərbəst buraxıldılar.
İbn əl-Əsir
Əbülhəsən Əli bin Muhamməd bin Muhamməd bin Abdurkərim əş-Şəbəbəni əl-Cəzri Əbu əl-Fəth İzzəddin və ya İzzəddin İbn əl-Əsir (12 may 1160, Cəzirət Ömər – 1233, Bağdad) — Kürd və Ərəb əsilli İslam tarixçisi.
Əbülhəsən Əli bin Məhəmməd 1160-cı ildə İraqda Cəzirət Ömərdə anadan olmuş, gəncliyi Mavsid şəhərində keçmişdir. Suriya və Fələstində təhsil almışdır. Həyatı Səlib müharibəsi illərinə təsadüf etmiş və bir çox döyüşlərin iştirakçısı olmuşdur. Misir və Suriya hakimi Səlahəddinin Əyyubinin yaxın adamı kimi bir sıra diplomatik missiyaları yerinə yetirmişdir. Bu səfərlər zamanı da gələcək əsərləri üçün külli miqdarda məlumatlar toplamışdır. Yalnız bundan sonra doğma şəhəri Mavsidə qayıdıb, əsərlərini yazmağa başlamış və bütün ərəb aləmində şöhrət qazanmışdır.
İbn əl-Əsirin "Kitab əl-lübab" əsəri 1835-ci ildə Gettingendə «Specimen al-Lobabi, sive Genealogiarum» adı altında nəşr olunmuşdur.
Ən böyük və ən qiymətli əsəri "Əl kamil fi-t tarix" (Mükəmməl tarix) qədim dövrlərdən 1231-ci ilə qədərki hadisələri əhatə edir. Bu əsərin ən qiymətli hissələri Azərbaycanla bağlı səhifələrdir.
Əsir Mehmed Əfəndi
Əsir Mehmed Əfəndi (v. 13 mart 1681) — Osmanlı alimi, müdərrisi və şeyxülislamı.
Muhibbî, Ḫulâṣatü’l-es̱er, III, 482–487;
Abdurrahman Abdi Paşa, Vekâyi‘nâme (haz. F. Çetin Derin, doktora tezi, 1993), İÜ Ed.Fak. Genel Ktp., nr. TE 98, s. 101, 131–132;
Naîmâ, Târih, VI, 92–93, 389;
Silâhdar, Târih, I, 160, 221–222;
Şeyhî, Vekâyiu’l-fuzalâ, I, 239–240, 478–479;
Râşid, Târih, I, 22;
Devhatü’l-meşâyih, s. 69–70;
İlmiyye Salnâmesi, s. 477–480 (fetvalarından üç örnek verilmiştir);
Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, III/2, s. 477–478;
Danişmend, Kronoloji, III, 393–394, 536.
Əsir İdrisi əmirliyi
Əsir əmirliyi və ya Aşağı Əsir — 1907–1930-cu illərdə Səudiyyə Ərəbistanının müasir Əsir inzibati dairəsi, eləcə də bir sıra digər bölgələr ərazisində mövcud olmuş dövlət. Əmirliyin paytaxtı Səbya şəhəri idi. Əmir Məhəmməd ibn Əli İdrisi 1923-cü ildə vəfat edənə qədər Əsir siyasi müstəqilliyini qoruyub saxlamışdır.
Əmirlik Səudiyyə Ərəbistanının müasir inzibati bölgələri olan Əsir və Cizan ərazilərini, həmçinin Məkkə dairəsinin cənub hissəsini və müasir Yəmənin Hudeydə hissəsini əhatə edirdi.
Bakıda küləklər əsir
Bakıda küləklər əsir filmi rejissor Muxtar Dadaşov tərəfindən 1974-cü ildə ekranlaşdırılmışdır. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Əsas rolları Şahmar Ələkbərov, Həsən Məmmədov, Nikolay Fedortsev, Rza Təhmasib, Pavel Kadoçnikov, Aleksandr Afanasyev və Andrin İnqrid ifa edirlər.
Film İkinci Dünya müharibəsi illərində Bakı neftinə can atan faşistlərin məkrli niyyətlərinə, düşmən agenturasına, təxribatçılara qarşı çekistlərin apardıqları mübarizəyə həsr olunmuşdur. Beynəlmiləlçilik və xalqlar dostluğu kino əsərinin əsas mövzularındandır.
Filmdəki hadisələr Bakıda, Şimali Qafqazda və Nalçikdə cərəyan edir.
Filmdə kor Həsənzadə rolunu ifa edən qocaman rejissor Mikayıl Mikayılovun ömrünün son illərində həqiqətən gözləri tutulmuşdu.
Ssenari müəllifləri: Muxtar Dadaşov,Yuri Dobroxotov,Vladimir Spitsin,Vladimir Sinitsin
Rejissor: Muxtar Dadaşov
Operator: Vladimir Qusyev
Rəssam: Elbəy Rzaquliyev
Bəstəkar: Xəyyam Mirzəzadə
Rollarda:
Şahmar Ələkbərov - Azad
Həsən Məmmədov (aktyor) - Tahir Cəliloviç
Nikolay Fedortsev - Orlov
Rza Təhmasib - Şahmar bəy
Pavel Kadoçnikov - Kaştanov
Aleksandr Afanasyev - Ştellinq
Andrin İnqrid - Erika
İsmayıl Osmanlı - Əlibala
Xalidə Quliyeva - Solmaz
Aleksandr Susnin - Starşina
Muxtar Maniyev - Kərim
Mikayıl Mikayılov (rejissor) - Həsənzadə
Ceyhun Mirzəyev - əsgər
Anatoli Falkoviç - Nikolayev
Kamil Qubuşov - fəhlə;neftçi
Süleyman Ələsgərov (aktyor) - Zabit Ağayev
Bahadur Əliyev - Bahadur
Filmi səsləndirənlər:
Həsənağa Turabov - Orlov (Nikolay Fedortsev)(titrlərdə yoxdur)
Yusif Vəliyev - həkim İvan (titrlərdə yoxdur)
Səməndər Rzayev - Şahmar bəy (Rza Təhmasib)(titrlərdə yoxdur)
Əliabbas Qədirov - Kaştanov (Pavel Kadoçnikov)(titrlərdə yoxdur)
Həsən Əbluc - Ştellinq (Aleksandr Afanasyev)(titrlərdə yoxdur)
Əminə Yusifqızı - Erika (Andrin İnqrid)(titrlərdə yoxdur)
Xuraman Hacıyeva - Solmaz (Xalidə Quliyeva)(titrlərdə yoxdur)
Sadıq Hüseynov (aktyor) - Həsənzadə (Mikayıl Mikayılov (rejissor))(titrlərdə yoxdur)
Yaşar Nuri - əsgər (Ceyhun Mirzəyev)(titrlərdə yoxdur)
Kamil Qubuşov - Nikolayev (Anatoli Falkoviç)(titrlərdə yoxdur)
Bahadur Əliyev - Zabit Ağayev (Süleyman Ələsgərov (aktyor))(titrlərdə yoxdur)
Ramiz Məlik - əsgər (titrlərdə yoxdur)
Ssenari müəllifi: Muxtar Dadaşov, Yuri Dobroxotov, Vladimir Spitsin, Vladimir Sinitsin
Rejissor: Muxtar Dadaşov
Operator: Vladimir Qusyev
Rəssam: Elbəy Rzaquliyev
Bəstəkar: Xəyyam Mirzəzadə
Şahmar Ələkbərov — Azad
Həsən Məmmədov — Tahir Cəliloviç
Nikolay Fedortsev — Orlov
Rza Təhmasib — Şahmar bəy
Pavel Kadoçnikov — Kaştanov
Aleksandr Afanasyev — Ştellinq
Andrin İnqrid — Erika
İsmayıl Osmanlı — Əlibala
Xalidə Quliyeva (Xalidə Qasımova kimi) — Solmaz
Aleksandr Susnin — starşina
Muxtar Maniyev — Kərim
Mikayıl Mikayılov — Həsənzadə
Ceyhun Mirzəyev — Əsgər
Anatoli Falkoviç — Nikolayev
Kamil Qubuşov — fəhlə; neftçi
Süleyman Ələsgərov — Zabit Ağayev
Bahadur Əliyev — Bahadur
Həsənağa Turabov — Orlov (Nikolay Fedortsev) (titrlərdə yoxdur)
Yusif Vəliyev — həkim İvan (titrlərdə yoxdur)
Səməndər Rzayev — Şahmar bəy (Rza Təhmasib) (titrlərdə yoxdur)
Sadıq Hüseynov — Həsənzadə (Mikayıl Mikayılov) (titrlərdə yoxdur)
Əliabbas Qədirov — Kaştanov (Pavel Kadoçnikov) (titrlərdə yoxdur)
Həsən Əbluc — Ştellinq (Aleksandr Afanasyev) (titrlərdə yoxdur)
Əminə Yusifqızı — Erika (Andrin İnqrid) (titrlərdə yoxdur)
Xuraman Hacıyeva — Solmaz (Xalidə Quliyeva) (titrlərdə yoxdur)
Yaşar Nuri — Əsgər (Ceyhun Mirzəyev) (titrlərdə yoxdur)
Kamil Qubuşov — Nikolayev (Anatoli Falkoviç) (titrlərdə yoxdur)
Bahadur Əliyev — Zabit Ağayev (Süleyman Ələsgərov) (titrlərdə yoxdur)
Ramiz Məlikov — Əsgər (titrlərdə yoxdur)
Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред.
Zamanda əsir (film)
Zamanda əsir və ya Zaman 2021-ci ildə çəkilmiş Amerika triller filmidir.
COVID-19 pandemiyası ilə əlaqədar olaraq müəyyən bir yubanmadan sonra, “Zamanda əsir” film 23 iyul 2021-ci ildə Universal Pictures tərəfindən ABŞ-da teatrlarda nümayişə buraxılmışdır.
Bakıda küləklər əsir (film, 1974)
Bakıda küləklər əsir filmi rejissor Muxtar Dadaşov tərəfindən 1974-cü ildə ekranlaşdırılmışdır. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Əsas rolları Şahmar Ələkbərov, Həsən Məmmədov, Nikolay Fedortsev, Rza Təhmasib, Pavel Kadoçnikov, Aleksandr Afanasyev və Andrin İnqrid ifa edirlər.
== Məzmun ==
Film İkinci Dünya müharibəsi illərində Bakı neftinə can atan faşistlərin məkrli niyyətlərinə, düşmən agenturasına, təxribatçılara qarşı çekistlərin apardıqları mübarizəyə həsr olunmuşdur. Beynəlmiləlçilik və xalqlar dostluğu kino əsərinin əsas mövzularındandır.
== Film haqqında ==
Filmdəki hadisələr Bakıda, Şimali Qafqazda və Nalçikdə cərəyan edir.
Filmdə kor Həsənzadə rolunu ifa edən qocaman rejissor Mikayıl Mikayılovun ömrünün son illərində həqiqətən gözləri tutulmuşdu.
== Filmin heyəti ==
Ssenari müəllifləri: Muxtar Dadaşov,Yuri Dobroxotov,Vladimir Spitsin,Vladimir Sinitsin
Rejissor: Muxtar Dadaşov
Operator: Vladimir Qusyev
Rəssam: Elbəy Rzaquliyev
Bəstəkar: Xəyyam Mirzəzadə
Rollarda:
Şahmar Ələkbərov - Azad
Həsən Məmmədov (aktyor) - Tahir Cəliloviç
Nikolay Fedortsev - Orlov
Rza Təhmasib - Şahmar bəy
Pavel Kadoçnikov - Kaştanov
Aleksandr Afanasyev - Ştellinq
Andrin İnqrid - Erika
İsmayıl Osmanlı - Əlibala
Xalidə Quliyeva - Solmaz
Aleksandr Susnin - Starşina
Muxtar Maniyev - Kərim
Mikayıl Mikayılov (rejissor) - Həsənzadə
Ceyhun Mirzəyev - əsgər
Anatoli Falkoviç - Nikolayev
Kamil Qubuşov - fəhlə;neftçi
Süleyman Ələsgərov (aktyor) - Zabit Ağayev
Bahadur Əliyev - Bahadur
Filmi səsləndirənlər:
Həsənağa Turabov - Orlov (Nikolay Fedortsev)(titrlərdə yoxdur)
Yusif Vəliyev - həkim İvan (titrlərdə yoxdur)
Səməndər Rzayev - Şahmar bəy (Rza Təhmasib)(titrlərdə yoxdur)
Əliabbas Qədirov - Kaştanov (Pavel Kadoçnikov)(titrlərdə yoxdur)
Həsən Əbluc - Ştellinq (Aleksandr Afanasyev)(titrlərdə yoxdur)
Əminə Yusifqızı - Erika (Andrin İnqrid)(titrlərdə yoxdur)
Xuraman Hacıyeva - Solmaz (Xalidə Quliyeva)(titrlərdə yoxdur)
Sadıq Hüseynov (aktyor) - Həsənzadə (Mikayıl Mikayılov (rejissor))(titrlərdə yoxdur)
Yaşar Nuri - əsgər (Ceyhun Mirzəyev)(titrlərdə yoxdur)
Kamil Qubuşov - Nikolayev (Anatoli Falkoviç)(titrlərdə yoxdur)
Bahadur Əliyev - Zabit Ağayev (Süleyman Ələsgərov (aktyor))(titrlərdə yoxdur)
Ramiz Məlik - əsgər (titrlərdə yoxdur)
== Film üzərində işləyənlər ==
Ssenari müəllifi: Muxtar Dadaşov, Yuri Dobroxotov, Vladimir Spitsin, Vladimir Sinitsin
Rejissor: Muxtar Dadaşov
Operator: Vladimir Qusyev
Rəssam: Elbəy Rzaquliyev
Bəstəkar: Xəyyam Mirzəzadə
=== Rollarda ===
Şahmar Ələkbərov — Azad
Həsən Məmmədov — Tahir Cəliloviç
Nikolay Fedortsev — Orlov
Rza Təhmasib — Şahmar bəy
Pavel Kadoçnikov — Kaştanov
Aleksandr Afanasyev — Ştellinq
Andrin İnqrid — Erika
İsmayıl Osmanlı — Əlibala
Xalidə Quliyeva (Xalidə Qasımova kimi) — Solmaz
Aleksandr Susnin — starşina
Muxtar Maniyev — Kərim
Mikayıl Mikayılov — Həsənzadə
Ceyhun Mirzəyev — Əsgər
Anatoli Falkoviç — Nikolayev
Kamil Qubuşov — fəhlə; neftçi
Süleyman Ələsgərov — Zabit Ağayev
Bahadur Əliyev — Bahadur
=== Filmi səsləndirənlər ===
Həsənağa Turabov — Orlov (Nikolay Fedortsev) (titrlərdə yoxdur)
Yusif Vəliyev — həkim İvan (titrlərdə yoxdur)
Səməndər Rzayev — Şahmar bəy (Rza Təhmasib) (titrlərdə yoxdur)
Sadıq Hüseynov — Həsənzadə (Mikayıl Mikayılov) (titrlərdə yoxdur)
Əliabbas Qədirov — Kaştanov (Pavel Kadoçnikov) (titrlərdə yoxdur)
Həsən Əbluc — Ştellinq (Aleksandr Afanasyev) (titrlərdə yoxdur)
Əminə Yusifqızı — Erika (Andrin İnqrid) (titrlərdə yoxdur)
Xuraman Hacıyeva — Solmaz (Xalidə Quliyeva) (titrlərdə yoxdur)
Yaşar Nuri — Əsgər (Ceyhun Mirzəyev) (titrlərdə yoxdur)
Kamil Qubuşov — Nikolayev (Anatoli Falkoviç) (titrlərdə yoxdur)
Bahadur Əliyev — Zabit Ağayev (Süleyman Ələsgərov) (titrlərdə yoxdur)
Ramiz Məlikov — Əsgər (titrlərdə yoxdur)
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред.
Əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar Dövlət Komissiyası
Azərbaycan Respublikasına qarşı Ermənistanın təcavüzü nəticəsində əsir və girov götürülmüş şəxslərin Vətənə qaytarılması, itkin düşənlərin axtarılması ilə əlaqədar tədbirlər hazırlayır və onların həyata keçirilməsinə rəhbərlik edir;
əsir və girov götürülmüş şəxslərin qaytarılması, itkin düşmüş vətəndaşların axtarılması məqsədilə müvafiq dövlət orqanlarının, ictimai və beynəlxalq təşkilatların fəaliyyətini əlaqələndirir;
Azərbaycan Respublikasının əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşları haqqında məlumatları toplayır, bu məlumatların qeydiyyatı və sistemləşdirilməsi üçün müvafiq informasiya bankının yaradılmasını təmin edir;
əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş Azərbaycan Respublikası vətəndaşları ilə əlaqədar işin vəziyyəti barədə məlumatlar, ümumiləşdirilmiş arayışlar və müvafiq təkliflər hazırlayır;
əsirlikdə saxlanılan Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının hüquqlarının müdafiəsinin təmin edilməsi üçün tədbirlər görür;
əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş şəxslərlə əlaqədar digər dövlətlərin nümayəndələri ilə müntəzəm əlaqə saxlayır, zəruri hallarda rəsmi görüşlər keçirir;
Cenevrə Konvensiyalarının tələbləri pozulduğu hallarda, bu konvensiyaların müəyyən etdiyi prosedurlar çərçivəsində araşdırma aparılması barədə təşəbbüs göstərir;
əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş şəxslərin problemləri ilə bağlı Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi, humanitar məsələlər ilə məşğul olan digər beynəlxalq təşkilatlar və bu sahədə fəaliyyət göstərən şəxslərlə əməkdaşlıq edir;
əsirlikdən və girovluğdan azad olunaraq Vətənə qaytarılmış şəxslərin sağlamlığının bərpası və sosial reabilitasiya üçün tədbirlər görür;
əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar məktub, ərizə və müraciətlərə baxılmasını təmin edir;
Ermənistan Respublikası tərəfindən Azərbaycan xalqına qarşı həyata keçirilən soyqırımı və etnik təmizləmə siyasətini əks etdirən hüquqi-tarixi sənədlərin, əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş şəxslərlə bağlı materialların dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün tədbirlər görür;
hərbi təcavüz nəticəsində Azərbaycan Respublikası ərazisində əsir götürülmüş, yaxud digər əsaslarla saxlanılmış əks tərəfə məxsus şəxsləri qeydiyyata alır, onların filtrasiya məntəqəsində çəmləşdirilməsini təşkil edir və saxlanma qaydalarının Cenevrə Konvensiyalarının tələblərinə uyğun olmasına nəzarət edir;
Komissiya fəaliyyətini aşkarlıq zəminində qurur, əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar həyata keçirilən tədbirlər barədə müntəzəm olaraq ictimaiyyəti məlumatlandırır;
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən Komissiyaya həvalə edilən digər vəzifələri həyata keçirir.
Əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar Dövlət Komissiyası Işçi qrupu tərəfindən 2012-ci il ərzində keçirilmiş axtarış-araşdırma tədbirləri nəticəsində Komissiyada itkin düşmüş şəxs kimi qeydiyyata alınmış şəxslərdən 38 nəfərin taleyinə aydınlıq gətirilmiş, onların adları itkinlərin siyahısından çıxarılmışdır. Həmin şəxslərdən 5 nəfərinin döyüşlərdən və mühasirələrdən sağ çıxdığı, 5 nəfərin döyüşlərdə həlak olduğu, meyitlərinin tanınaraq dəfn edildiyi, 26 nəfərin isə siyahılardan təkrar keçdiyi, 2 nəfərin isə münaqişə bölgəsində kənarda itkin düşdüyü müəyyən edilmişdir.
Beləliklə, 1 avqust 2013-cü il tarixinə əsir, itkin düşmüş və girov götürülmüş şəxslərin sayı 4035 nəfər təşkil etmişdir. Onlardan 3263 nəfər hərbçi, 771 nəfər mülki şəxslərdir. 3 nəfərin hərbçi və ya mülki olduğu məlum deyil.
Mülki şəxslərdən 46 nəfəri itkin düşərkən yetkinlik yaşına çatmamış uşaq (16 nəfər azyaşlı qız), 255 nəfər qadın, 353 nəfər yaşlı şəxsdir (154 nəfər qadın).
Əsir, itkin düşmüş 4035 nəfərdən 877 nəfərin əsir və girov götürülməsi barədə məlumatlar daxil olmuş, şahid ifadələri alınmışdır.
Münaqişə müddətində 1402 nəfər əsir və girovluqdan azad edilmişdir. Onlardan 342 nəfər qadın, 1059 nəfər kişidir.
Azərbaycan Respublikası Əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar Dövlət Komissiyası
Azərbaycan Respublikasına qarşı Ermənistanın təcavüzü nəticəsində əsir və girov götürülmüş şəxslərin Vətənə qaytarılması, itkin düşənlərin axtarılması ilə əlaqədar tədbirlər hazırlayır və onların həyata keçirilməsinə rəhbərlik edir;
əsir və girov götürülmüş şəxslərin qaytarılması, itkin düşmüş vətəndaşların axtarılması məqsədilə müvafiq dövlət orqanlarının, ictimai və beynəlxalq təşkilatların fəaliyyətini əlaqələndirir;
Azərbaycan Respublikasının əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşları haqqında məlumatları toplayır, bu məlumatların qeydiyyatı və sistemləşdirilməsi üçün müvafiq informasiya bankının yaradılmasını təmin edir;
əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş Azərbaycan Respublikası vətəndaşları ilə əlaqədar işin vəziyyəti barədə məlumatlar, ümumiləşdirilmiş arayışlar və müvafiq təkliflər hazırlayır;
əsirlikdə saxlanılan Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının hüquqlarının müdafiəsinin təmin edilməsi üçün tədbirlər görür;
əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş şəxslərlə əlaqədar digər dövlətlərin nümayəndələri ilə müntəzəm əlaqə saxlayır, zəruri hallarda rəsmi görüşlər keçirir;
Cenevrə Konvensiyalarının tələbləri pozulduğu hallarda, bu konvensiyaların müəyyən etdiyi prosedurlar çərçivəsində araşdırma aparılması barədə təşəbbüs göstərir;
əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş şəxslərin problemləri ilə bağlı Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi, humanitar məsələlər ilə məşğul olan digər beynəlxalq təşkilatlar və bu sahədə fəaliyyət göstərən şəxslərlə əməkdaşlıq edir;
əsirlikdən və girovluğdan azad olunaraq Vətənə qaytarılmış şəxslərin sağlamlığının bərpası və sosial reabilitasiya üçün tədbirlər görür;
əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar məktub, ərizə və müraciətlərə baxılmasını təmin edir;
Ermənistan Respublikası tərəfindən Azərbaycan xalqına qarşı həyata keçirilən soyqırımı və etnik təmizləmə siyasətini əks etdirən hüquqi-tarixi sənədlərin, əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş şəxslərlə bağlı materialların dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün tədbirlər görür;
hərbi təcavüz nəticəsində Azərbaycan Respublikası ərazisində əsir götürülmüş, yaxud digər əsaslarla saxlanılmış əks tərəfə məxsus şəxsləri qeydiyyata alır, onların filtrasiya məntəqəsində çəmləşdirilməsini təşkil edir və saxlanma qaydalarının Cenevrə Konvensiyalarının tələblərinə uyğun olmasına nəzarət edir;
Komissiya fəaliyyətini aşkarlıq zəminində qurur, əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar həyata keçirilən tədbirlər barədə müntəzəm olaraq ictimaiyyəti məlumatlandırır;
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən Komissiyaya həvalə edilən digər vəzifələri həyata keçirir.
Əsir və itkin düşmüş, girov götürülmüş vətəndaşlarla əlaqədar Dövlət Komissiyası Işçi qrupu tərəfindən 2012-ci il ərzində keçirilmiş axtarış-araşdırma tədbirləri nəticəsində Komissiyada itkin düşmüş şəxs kimi qeydiyyata alınmış şəxslərdən 38 nəfərin taleyinə aydınlıq gətirilmiş, onların adları itkinlərin siyahısından çıxarılmışdır. Həmin şəxslərdən 5 nəfərinin döyüşlərdən və mühasirələrdən sağ çıxdığı, 5 nəfərin döyüşlərdə həlak olduğu, meyitlərinin tanınaraq dəfn edildiyi, 26 nəfərin isə siyahılardan təkrar keçdiyi, 2 nəfərin isə münaqişə bölgəsində kənarda itkin düşdüyü müəyyən edilmişdir.
Beləliklə, 1 avqust 2013-cü il tarixinə əsir, itkin düşmüş və girov götürülmüş şəxslərin sayı 4035 nəfər təşkil etmişdir. Onlardan 3263 nəfər hərbçi, 771 nəfər mülki şəxslərdir. 3 nəfərin hərbçi və ya mülki olduğu məlum deyil.
Mülki şəxslərdən 46 nəfəri itkin düşərkən yetkinlik yaşına çatmamış uşaq (16 nəfər azyaşlı qız), 255 nəfər qadın, 353 nəfər yaşlı şəxsdir (154 nəfər qadın).
Əsir, itkin düşmüş 4035 nəfərdən 877 nəfərin əsir və girov götürülməsi barədə məlumatlar daxil olmuş, şahid ifadələri alınmışdır.
Münaqişə müddətində 1402 nəfər əsir və girovluqdan azad edilmişdir. Onlardan 342 nəfər qadın, 1059 nəfər kişidir.